บันทึกการเรียนการสอนครั้งที่ 9

วันพุธ ที่ 9 มีนาคม พ.ศ.2559 เวลา 08:30 - 12:30 น.

บรรยากาศการเรียน

วันนี้อาจารย์เข้าสอนช้ากว่าเวลานิดหน่อยเพราะมีธุระต้องทำการย้ายอาคารเรียน นักศึกษามาเรียนอย่างตั้งใจ เมื่ออาจารย์เข้าห้องมาสอนแล้วก็ทำการสอนด้วยสีหน้ายิ้มแย้มแจ่มใสทำให้บรรยากาศในการเรียนเป็นไปด้วยดี ไม่อึดอัด

การเรียนการสอนในวันนี้

          1. การเริ่มต้นการสอน

     - โดยการสรุปการไปศึกษาดูงานที่โรงเรียนพิบูลเวศม์ สังกัดคณะกรรมการขั้นพื้นฐาน เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยตั้งเป็นประเด็นคำถามให้นักศึกษาตอบ และให้นักศึกษาแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับโรงเรียน สื่อการสอน การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ และการจัดสภาพแวดล้อมของโรงเรียน รวมไปถึงการนำคณิตศาสตร์เข้าไปประยุกต์ใช้ในกิจกรรมต่างๆด้วย โดยดิฉันได้สรุปไว้ก่อนหน้านี้แล้ว และอาจารย์ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมที่เกี่ยวข้องกับคณิตศาสตร์ เช่น สาระการเรียนรู้ทั้ง 6 สาระของเด็กปฐมวัย และการจัดประสบการณ์ที่เหมาะสมกับวัยทำให้ได้รับความรู้เพิ่มเติม 
     - อาจารย์อธิบายความสัมพันธ์ของจำนวนเลขคณิตศาสตร์ ตัวอย่างเช่น ตัวเลข 5 3 1 และ  3 5 7 โดยจะมีความสัมพันธ์กัน คือ ตัวเลขชุดที่หนึ่งจะลดทีละสองไปเรื่อยๆ ส่วนตัวเลขชุดที่สองจะเพิ่มจำนวนทีละสองไปเรื่อย เป็นสาระการเรียนรู้ที่4 เรื่องพีชคณิต (ความสัมพันธ์)
          2. การนำเสนอ
การนำเสนอวีดีโอของนางสาวภทรธร รัชนิพนธ์

     ครูอแมนดา แม็กเคนนา หัวหน้าครูระดับชั้นป.1-2 เชื่อว่าการเรียนคณิตศาสตร์ควรสนุกสนานและเป็น­ส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ที่โรงเรียนเกรตบาร์ การเรียนรู้อย่างอิสระผ่านการเล่นเป็นหัวใ­จสำคัญในการพัฒนาทักษะคณิตศาสตร์ของนักเรี­ยน ขณะนี้โรงเรียนกำลังมุ่งส่งเสริมให้เด็ก ๆ รู้สึกเป็นอิสระที่จะขบแก้ปัญหาคณิตศาสตร์­ด้วยต้วเอง และพัฒนาทักษะเช่น การจดจำตัวเลข การจัดลำดับและการคำนวณไปด้วย ซึ่งครูจะหยิบตัวเลข 6 แล้วบอกว่าตัวนี้เลข 4 ใช่ไหม ลองเชิงเด็กๆว่าสนใจอยู่ไหม เด็กๆก็จะบอกว่านั้นไม่ใช่เลข 6 แต่เป็นเลข 4 และครูก็ให้เด็กๆออกมาหยิบดูว่าเลข 6 ที่แท้จริงเป็นแบบไหน  ครูจะสาธิตวิธีประเมินเด็ก ๆ ผ่านการสังเกตการณ์ในแต่ละวัน และวิธีนำข้อมูลที่ได้เข้าที่ประชุมครูเพื่อสอนต่อไปหากเด็ก ๆ รู้สึกสนุกกับวิชาเลขตั้งแต่ชั้นเล็ก ๆ แล้ว ผลการเรียนรู้ในชั้นปีอื่น ๆ ก็จะเปลี่ยนไปในทางดีด้วย

สิ่งสำคัญ : การสอนคณิตศาสตร์ เด็กเล็ก เกม กิจกรรมนอกห้องเรียน เรียนรู้ผ่านชีวิตประจำวัน เลขในชีวิตประจำวัน การสร้างแรงบันดาลใจ สื่อการสอน การวัดประเมิน การสังเกตการณ์ การทำงานเป็นทีม การประชุมครู การวางแผนการสอนร่วมกัน การแข่งขัน ความสนุกในการเรียนคณิตศาสตร์ มีความสนุกกับตัวเลข การจัดลำดับ การจดจำตัวเลข การคำนวณ คณิตศาสตร์ในชีวิตประจำวัน การเรียนรู้ผ่านการเล่น โดยการศึกษาแบบอิสระ การเรียนรู้อย่างอิสระ ความร่วมมือระหว่างครูและผู้ปกครอง scaffolding การแนะแนวร่วมไปถึงการเรียนรู้ด้วยตัวเอง ในด้านทักษะการคิดวิเคราะห์อีกด้วย 

การนำเสนอวีดีโอของนางสาวจิราภรณ์ ฟักเขียว

โทรทัศน์ครู เรื่องไข่ดีมีประโยชน์

        โดยคุณครูรจนา สังวรสินธุ์ โรงเรียนวัดไทรใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ได้สอนกิจกรรมเสริมประสบการณ์เรื่องไข่ดีมีประโยชน์ทำให้เด็กได้สามารถเรียนรู้เนื้อหาเกี่ยวกับไข่ ชนิดของไข่ส่วนประกอบของไข่ ประโยชน์ของไข่ว่าทำให้ร่างกายแข็งแรงแล้วก็อยากให้เด็กอยากหรือชอบที่จะรับประทานไข่ แล้วก็เด็กยังสามารถนำไข่มาประกอบอาหารได้

กิจกรรมที่ 1 คือให้เด็กเล่นเกมส่งไข่เป็ดโดยเด็กจะมีประสบการณ์เดิมแล้วว่าไข่เป็นสิ่งที่แตกได้ง่ายกิจกรรมนี้จะเป็นการฝึกสมาธิให้เด็กได้คิดว่าจะทำอย่างไรส่งไข่ให้เพื่อนแล้วไข่ไม่แตกเวลาส่งไข่ให้เพื่อนตาต้องมองไปที่เพื่อนตากับมือต้องสัมพันธ์กันทำให้เพื่อนสามารถรับไข่ได้ไข่ก็จะไม่ตกลงพื้น

กิจกรรมที่ 2 ครูเล่านิทานเรื่องไข่ของใครโดยนิทานเรื่องนี้เด็กจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับสีและได้รู้จักสัตว์เพิ่มมากขึ้นได้รู้ว่าสัตว์อะไรที่ออกลูกเป็นไข่บ้างในขณะเล่านิทานเด็กจะมีส่วนร่วมในการตอบคำถามของครูซึ่งการมีส่วนร่วมทำให้เด็กกล้าแสดงออกแล้วทำให้เด็กมีประสบการณ์มากขึ้นเกี่ยวกับเนื้อหาในนิทานครูนำนิทานที่เป็นสัตว์ของจริงมาให้เด็กดูเพราะจากในนิทานกับรูปภาพของจริงนั้นแตกต่างกันให้เด็กมีประสบการณ์จริงๆว่าสัตว์ที่ออกลูกเป็นไข่มีรูปร่างลักษณะเป็นอย่างไรเด็กจะเห็นภาพชัดเจนเป็นรูปธรรมและเข้าใจได้ง่าย

กิจกรรมที่ 3 ให้เด็กได้เรียนรู้เกี่ยวกับไข่ให้เด็กได้ใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในการสังเกต จำแนก เปรียบเทียบดูว่าไข่แต่ละชนิทมีลักษณะอย่างไรแตกต่างกันอย่างไรซึ่งเด็กให้เด็กช่วยกันแยกไข่จากตะกร้าใบใหญ่มาใส่ตะกร้าใบเล็กๆที่ครูแบ่งไว้ทั้งหมดห้าตระกล้าเล็กๆ นอกจากกระบวนการทางวิทยาศาสตร์แล้วไข่ยังบูรณาการเข้ากับคณิตศาสตร์ได้อีกด้วยโดยเด็กได้เรียนรู้ในเรื่องของจำนวนตัวเลขได้มีการนับเปรียบเทียบมากน้อยจำนวนเท่ากันไม่เท่ากัน โดยครูให้เด็กช่วยนับไข่ในตระกล้าที่เด็กช่วยกันแยกว่าแต่ละตะกร้ามีใครกี่ฟองครูถามเด็กว่าไข่ตะกร้าไหนเยอะที่สุดเด็กตอบว่าไข่นกกระทาเพราะมี 10 ฟอง ครูถามว่าใครในตะกร้าไหนน้อยที่สุดนั้นก็คือไข่เป็ดเพราะมีอยู่ 2ฟอง ละครูก็ถามว่าตะกร้าไหนมีจำนวนไข่ที่เท่ากันเด็กก็ตอบว่าไข่เค็มกับไข่เยี่ยวม้าที่มีจำนวนไข่ที่เท่ากันครูจึงพิสูจน์โดยการนำไข่มานับกันเป็นคู่หนึ่งต่อหนึ่งผลพิสูจน์คือไข่ทั้งสองมีจำนวนที่เท่ากัน หลังจากที่เด็กได้รู้ส่วนนอกของไข่เเล้วเด็กก็จะได้เรียนรู้ส่วนประกอบของไข่ว่าไข่แต่ละชนิดมีส่วนประกอบที่แตกต่างกันอย่างไรเช่นไข่ขาวของไข่เยี่ยวม้าจะมีเนื้อสีนำ้ตาลดำส่วนไข่เค็มเนื้อไข่ขาวของไข่เค็มจะมีสีขาวเด็กจะได้รู้ความแตกต่างระหว่างไข่เค็มกับไข่เยี่ยวม้า ไข่เป็ดกับไข่ไก่อาจจะมีลักษณะใกล้เคียงกันครูควรพยายามชี้แหนะให้เด็กเห็นถึงความแตกต่างระหว่างไข่เป็ดกับไข่ไก่โดยอาจจะมีคำถามว่าลักษณะของไข่แดงของไข่เป็ดเเละไข่ไก่เป็นอย่างไรสีเหมือนกันไหมแล้วตอกไข่ให้เด็กดูเด็กก็จะสามารถตอบได้ว่าไข่เป็ดและไข่ไก่มีไข่แดงที่สีแตกต่างกัน ขนาดของไข่เป็ดใหญ่กว่าไข่ไก่

กิจกรรมที่ 4 เป็นกิจกรรมคุกกิ้งคือไข่หวานโดยเด็กสามารถประกอบอาหารที่มีขั้นตอนง่ายๆได้และเด็กจะเกิดความภาคภูมิใจที่สามารถประกอบอาหารรับทานเองได้ครูให้เด็กร่วมกันทำคุกกิ้งเด็กได้รู้ปริมาณการใส่เครื่องปรุงว่าต้องใส่น้ำหกถ้วยตวงและใส่น้ำตาลหนึ่งถ้วยตวง ขั้นตอนการตอกไข่ครูได้สาธิตให้เด็กดูก่อนพอให้เด็กตอกไข่ครูก็สามารถเข้าไปช่วยได้เพราะเด็กอาจจะยังไม่มีประสบการณ์การตอกไข่กล้ามเนื้อมือกับตาตายังไม่ประสานสัมพันธ์กันเด็กไม่สามารถก่ะได้ว่าต้องกดมือให้ไข่ลงตรงถ้วยพอดีหลังจากนั้นให้เด็กลงมือตอกไข่ใส่ถ้วยแล้วใส่ลงหม้อโดยครูสาธิตในการใส่ไข่ลงหม้ออย่างไรให้ถูกวิธี เด็กได้มีประสบการณ์เรียนรู้ได้ด้วยตนเองจากการกระทำ leaning by doingเด็กจะเกิดประสบการณ์ตรงและเป็นพื้นฐานที่สำคัญในการศึกษาที่สูงขึ้น

การนำเสนอวิจัยของนางสาวสุวนัน สายสุด

เรื่อง การพัฒนาทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย โดยใช้รูปแบบกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์เพื่อการเรียนรู้

ในการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองที่มุ่งศึกษาพัฒนาทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโดยใช้รูปแบบกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์เพื่อการเรียนรู้

-ความมุ่งหมายของวิจัย

  เพื่อเปรี่ยบเทียบทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ของเด็กปฐมวัยก่อนและหลังได้รับการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์เพื่อการเรียนรู้

-สมมติฐานในการวิจัย

  เด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดรูปแบบกิจกรรมสร้างสรรค์เพื่อการเรียนรู้มีพัฒนาการทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ก่อนและหลังการทดลองแตกต่างกัน

-ขอบเขตการวิจัย

  นักรียนระดับปฐมศึกษา ชาย-หญิง โรงเรียนอนุบาลละอออุทิศ จำนวน 10 ห้อง

-เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า

1.แผนการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์เพื่อการเรียนรู้

2.แบบทดสอบทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์การสร้างแผนการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์เพื่อการเรียนรู้

-สรุปผลวิจัย

  เด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์มีคะแนนเฉลี่ยทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ โดยรวม 5 ทักษะและการจำแนกรายทักษะ คือ ทักษะการบอกตำแหน่ง ทักษะการจำแนก ทักษะการนับ ทักษะการรู้ค่าของจำนวน และทักษะการเพิ่ม-ลด อยู่ในระดับที่ดี และเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ มีพัฒนาการทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ในทุกทักษะสูงขึ้น

-แผนการสอนการจัดกิจกรรมรูปแบบศิลปะสร้างสรรค์เพื่อการเรียนรู้
หน่อย ต้นไม้  หน่วยย่อย ขนาดของต้นไม้

มโนท้ศน์  ต้นไม้มีขนาดแตกต่างกัน เช่น ต้นใหญ่ ต้นเล็ก ต้นสูง
จุดประสงค์
  สามารถจำแนกจำแนกขนาดต้นไม้ได้
กิจกรรมศิลปะ  ศิลปะค้นหา
กิจกรรมการเรียนการสอน
ขันนำ
1.กระตุ้นการเรียนรู้ คือ ให้สิ่งเร้าที่สอดคล้องกับสาระ
2.กรองสู่มโนทัศน์ คือ กระตุ้นให้สะท้อนคิดและโยงความรู้เพื่อให้เข้าใจมากขึ้ร
ขั้นสอน
3.ครูพาเด็กออกไปสังเกตต้นไม้ในบริเวนสนามเล่นในโรงเรียน บอกจุดประสงค์ว่าจะเรียนเรื่องขนาดของต้นไม้
4.สนทนา ตั้งคำถามกับเด็กเกี่ยวกับต้นไม้ เช่น เด็กๆคิดว่าต้นไม้ในสนามมีขนาดเท่ากันหรือไม่  ต้นไม้ต้นไหนใหญ่ที่สุด  ต้นไม้มีจำนวนกี่ต้น (ให้เด็กร่วมกันนับ)
7.ครูแจกกระดาษให้เด็กๆวาดรูปต้นไม้ที่ตนเองชอบ
สรุป
ให้เด็กๆถามเกี่ยวกับผลงานของเพื่อนและร่วมกันสรุปการทำกิจกรรมในครั้งนี้
สื่อ
1.ดินสอ
2.กระดาษ
3.ต้นไม้ที่สนามเด็กเล่น (ของจริง)
ประเมิน
1.สังเกตการตอบคำถามเกี่ยวกับต้นไม้ของเด็ก
2.สังเกตความสนใจในการทำกิจกรรม
3.สังเกตผลงานศิลปะของเด็ก

          3. การออกแบบหน่วยการสอน

โดยอาจารย์ให้นักศึกษาคิดหัวข้อหน่วยการสอนเพื่อจัดประสบการณ์ให้กับเด็กปฐมวัยมาคนละ 1 หัวข้อที่เหมาะสมกับการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย จากนั้นก็ให้แต่ละคนกำหนดขอบเขตของการออกแบบสื่อของตนเอง เช่น ชนิด ประเภท ลักษณะ ประโยชน์ ฯลฯ โดยการกำหนดขอบเขตการจัดประสบการณ์นั้นต้องไปซับซ้อนจนเกินไป และเหมาะสมกับวัยและการเรียนรู้ของเด็กด้วย โดยหน่วยที่เลือกนั้นต้องเลือกตามสาระการเรียนรู้ทั้ง 4 สาระคือ 

     1. เรื่องราวเกี่ยวกับตัวเด็ก 

     2. บุคคลและสถานที่แวดล้อมเด็ก 

     3. ธรรมชาติรอบตัวเด็ก 

     4. สิ่งต่างๆรอบตัวเด็ก

การของแบบของดิฉันเป็น หน่วย ของใช้กับของเล่นอาจารย์ให้คำปรึกษาว่าหัวข้อดีแต่ต้องเพิ่มประโยชน์อีกนิด

สุดท้ายคือการสรุปการออกแบบหน่วยการสอนของแต่ละคนโดยมีอาจารย์เป็นผู้ให้คำปรึกษาว่าสิ่งใดถูก สิ่งใดผิด หรือควรเพิ่มเติมอะไรหรือไม่

ทักษะที่ได้รับในการเรียนรู้

          1. ทักษะการฟัง

          2. ทักษะการสรุปข้อมูล

          3. ทักษะการสอนเด็ก

          4. ทักษะการออกแบบหน่วยการเรียนรู้

          5. ทักษะการทำแผนผังความคิด

          6. ทักษะกระบวนการคิดอย่างที่เหตุผล

ความรู้ที่ได้รับและการนำไปประยุกต์ใช้

             ได้รับความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับสาระทางคณิตศาสตร์ของเด็กทั้ง 6 สาระ โดยอาจารย์ยกตัวอย่างอย่างง่ายๆให้นักศึกษาเข้าใจรวมไปถึงการออกแบบหน่วยการสอนเพื่อจัดประสบการณ์ของเด็กปฐมวัยได้อย่างเหมาะสม สามารถกำหนดขอบเขตได้อย่างถูกต้อง การเรียนการสอนในวันนี้นั้นเราสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการออกแบบหน่วยการสอน ว่าจะมีขอบเขต และใช้สื่อการสอนอย่างไรที่ทำให้เด็กได้เรียนรู้ เข้าใจง่ายที่สุด และได้รับความรู้และประสบการณ์มากที่สุด

เทคนิคการสอนของอาจารย์

อาจารย์มีการสอนที่ไม่ซ้ำกันในแต่ละสัปดาห์ทำให้มีการเรียนรู้ที่หลากหลาย ทำให้เราสนใจและอยากรู้เทคนิคการสอนของอาจารย์ อาจารย์จะตั้งคำถามให้นักศึกษาตอบอยู่เสมอเพื่อให้นักศึกษาได้มีส่วนร่วมในการเรียนการสอน

ประเมินผู้สอน

           อาจารย์มีความตั้งใจในการสอน เตรียมกิจกรรมการสอนมาเป็นอย่างดี และลำดับการจัดกิจกรรมได้อย่างเป็นขั้นตอน มีความเป็นกันเองและไม่ดุนักศึกษา มีการสอดแทรกคุณธรรม จริยะธรรมในการสอนด้วย